Over-eten
Een diepe zucht, ga ik dit echt vertellen? Het is al regelmatig in me opgekomen om mijn verhaal te doen. Maar gedachten als `wie zit er op mijn verhaal te wachten?` klinken mij niet onbekend in de oren. Om mezelf te helen, laat ik mijn verhaal vrij. Zodat ik het mag loslaten, en het mijn energie niet langer in de weg zit. Misschien vertel ik mijn verhaal aan jou, en kun jij er het jouwe door loslaten. Of is mijn verhaal een open gesprek waard met een dierbaren waarvan jij denkt dat er iets aan de hand is. Ik hoop dat je hierdoor meer duidelijkheid krijgt, in wat een eetstoornis is. En hoe ik mezelf hier doorheen heb gehaald, vol verdriet maar inmiddels met dankbaarheid voor alles wat ik er van heb geleerd.
Jaren geleden, toen ik 13 was en net op de middelbare school zat, is er iets heel ergs gebeurt wat tot op de dag van vandaag nog z'n littekens heeft in m'n hart. Het is pas sinds kort dat ik dit gevoel toe sta, eerder voelde ik me niet sterk genoeg om het te voelen. In mijn hoofd heeft het een plek, maar lichamelijk hield ik het nog vast. Door dit verhaal te schrijven, laat ik het nu een beetje meer los. Omdat ik hoop dat meer meiden en jongens ook begrijpen dat je mentaal wel iets kunt oplossen, maar dat je hart meer tijd nodig heeft.
Ik ben altijd een meisje geweest met enorm veel vertrouwen in mensen. Ik zet mensen nog steeds op een voetstuk, daarmee bedoel ik dat iedereen in mijn wereld me iets te leren heeft. En hoe mooi dat ook klinkt, ik zie het ook echt zo, het is mijn waarheid. Voor een handje vol mensen ui mijn omgeving ben ik daarin naief, maar het is een bewuste keuze om te vertrouwen op het leven in plaats van te wantrouwen. Als jong meisje, van een aantal jaar oud, keek ik achter de oren van mijn moeder of ze elastiekjes achter haar oren had. Je kent ze misschien nog wel, de maskers van handarbeid of de knutselhoek die je uitknipte en er elastiekjes aan vast maakte. Helaas.. is er in mijn leven ook eens iets gebeurt waar mijn vertrouwen op de proef gesteld werd. Toen ik dertien was had ik erg veel moeite met rekenen, het was nooit mijn sterkste punt maar door de onzekerheid zette we in de eerste klas van de Middelbare school de stap om met bijles te beginnen. Er was een jongen op school die me kon helpen. Hij kwam bijles geven, en dat zou hij doen op mijn kamer. Gek genoeg weet ik bijna niets meer van het moment. Alsof ik ben uitgetuned. Ik weet alleen nog dat zijn hand in mijn bh ging en de andere hand naar beneden. En dat ik verstijfde, dat ik het vreselijk vond en niets kon uitbrengen. Ik weet nog dat ik heel hard ben weg gerend, naar mijn moeder. Tegen haar zei ik stamelend, ik ga naar Margot, mijn vriendinnetje die om de hoek woonde. Geen idee of mijn moeder zich niet afvroeg waar de bijles jongen was. Ik ben naar mijn vriendin gegaan en vanaf dat moment is het blank. Toen ik na uren terug kwam was de jongen weg. Vanaf dat moment besloot ik dat mijn kwetsbaarheid er niet mocht zijn. En dat mensen op afstand te houden zijn door een muur om me heen te bouwen, door er iets anders tussen te zetten door bijvoorbeeld woorden of te zorgen dat ik bezig blijf. "Als ik contact maak, zou ik het zomaar kunnen uitlokken" werd mijn waarheid. Begrijp me niet verkeerd, mijn moeder is de meest geweldige moeder van de hele wereld. Niemand had kunnen denken dat dit zou gebeuren. Toch.. heb ik na deze ervaring met drie andere meisjes gesproken waarbij het tot groter misbruik heeft geleid. Geen van ons heeft er iets mee gedaan, naar de politie geweest of.. nee, we schaamden ons en misschien doen we dat nog steeds wel. Ik weet nog dat ik hem een keer tegen kwam.. en dat hij maakte dat hij weg kwam. Ik heb hem sindsdien nooit meer gezien.
In latere relaties merkte ik het steeds terug komen. Nooit kon ik me geven, niet echt. Vooral kwam ik dan dichter bij de pijn als iemand me aanraakte. Dan kon ik er niet van genieten, ik voelde angst. Dan schoof ik er snel een masker over heen, dan werd de intimiteit lust in plaats van echte verbinding. En dat masker is me eens fataal geworden, op een feestje waar de populaire jongens en meiden waren. Ik liet me gebruiken, boven zat de populaire jongen waar ik stiekem enorm tegen op keek, te wachten. Volledig numb, in mijn hoofd en uit mijn gevoel, kleedde ik me uit. We spraken niet eens, deden het gewoon. Vanaf dat moment besloot ik dat seks nooit voor mij zou zijn. Dat seks alleen voor hèm zou zijn. Ik liet mezelf nooit meer zien, dat zou teveel pijn doen. Ik was zo bang voor mannen geworden, dat ik van de ene relatie in de andere dook. Dan zou die ene man mij wel kunnen weghouden van gevaar. Stel dat ik het opnieuw zou uitlokken. Stel dat ik weer niet mondig genoeg zou zijn om mijn grenzen te stellen. Ik koos voor veiligheid binnen een relatie, voor vluchten. En dat vluchten, dat ik ging ik doen in werk. Het gaf me afleiding van alles wat ik voelde, en vooral: van thuis waar ik de onmacht en de pijn zou voelen.
Ik was inmiddels 23 jaar oud en vloog bij een bekende luchtvaartmaatschappij. Ik liep op wolkjes, bijna letterlijk. Mijn doelen waren bereikt en ik wàs iemand. Tot ik merkte dat er iets begon te knagen. Ik werd ziek, viel heel erg veel af en raakte mijn zelfvertrouwen kwijt. Ondertussen kwam ik vaak in de Yoga les, zo’n drie keer in de week om al het moeten los te laten. Het werd dan ook mijn favoriete plek tijdens de burn out die alles liet veranderen. Het was de tijd waarin al de gevoelens die ik vanaf jongs af aan had weg gestopt omhoog kwamen. De burn out gaf me het gevoel alles kwijt te zijn, de baan waar ik mijn hele leven voor had gewerkt. Mijn identiteit, ik was alles.. maar dan ook alles kwijt waarvan ik dacht dat het bij mij hoorde.
Hierdoor raakte ik zo in de war, de wereld stond letterlijk op z’n kop na een hoofdstand of een ploeg. Ik weet nog heel goed dat er thema’s omhoog kwamen uit oude relaties, die ik verwarde met mijn huidige relatie.. wat een rollercoaster was dit voor mij en mijn huidige vriend. En wat heeft hij veel moeten incasseren om mij bij zich te houden. Ik snapte er helemaal niets van, en ergens was dit nu precies wat ik nu zo goed kan overbrengen in mijn eigen lessen. Dat zodra er ontspanning in het lichaam komt, oude diepere emoties en trauma’s de ruimte krijgen om los gelaten te worden. Juist dit betekent dat het heel erg goed met je gaat. Als je ontspant, kun je helen.
Toen ik nog vloog, ontwikkelde ik een eetstoornis. De hoge druk waarin we moesten presteren was voor een onzeker meisje als ik erg heftig. Dagelijkse rapportages of je make up goed zaten en een heleboel anderen die jouw plekje wilde innemen. Oh.. en de jaloezie op het strand.. De eetstoornis heb ik langere tijd ontkend. Misschien heb ik het tot de dag van vandaag ontkent hoe erg het was. Omdat er altijd een gezonde noot aan heeft gezeten was het zo lastig te vangen. Ik genoot ervan om gezonde dingen te koken en nieuwe recepten te verzinnen. Juist omdat het dunne lijntje tussen gezond en te gezond zo moeilijk te vinden is. Nu ik terug kijk zie ik dat er zeker een angst was om aan te komen, om te groeien in gewicht. Het spirituele vlak daarin betekende dat ik mijn eigen ruimte in mocht nemen, de ruimte die ik liever weg gaf omdat ik anderen voor liet gaan. Je wilt niet weten hoeveel verwarring ik voelde, continu. Omdat mijn buitenwereld spiegels bleef geven en ik ze maar niet begreep.
Er waren momenten dat ik mezelf niets toe stond. Zeker niet om te genieten tijdens gezellige etentjes met vrienden of familie. Er was dan spanning van te voren, omdat ik bang was geen controle te hebben over mijn eetgedrag. Dan zei ik tegen mezelf dat ik geen wijn mocht drinken, want dan zou de kans eerder bestaan dat ik toch iets zou doen dat niet in de regels stond. Dan zou ik genieten van het eten, en de angst bestond dat ik meer zou eten dan ik mezelf toe stond. Mijn buik sprak boekdelen, het was een grote klomp van stress als ik zo’n etentje had. Soms was dat zo erg dat ik gewoon moest gaan liggen, in bed. Vaak kwamen we dan ook te laat, omdat ik van te voren wilde “wandelen”, met andere woorden; calorieën verbranden. Ik vertrouwde er niets van dat eten goed was, het was een vijand geworden. Controle, controle, controle.
Altijd voelde ik al dat ik anders was. Maar al te graag deed ik alsof er niets aan de hand was, ik wilde er bij horen. Als klein meisje sprak ik met bomen en voelde ik haarfijn aan of ik ergens wel of niet wilde zijn. Er waren tijden dat ik mezelf verdoofde door jointjes te roken onder schooltijd, zodat ik niet alles tegelijkertijd voelde. Al die energie van iedereen, de spanning, de hoge druk op school, dat vond ik erg heftig allemaal. Zeker na de aanranding. Ook thuis was het op m`n tenen lopen, ik voelde me niet thuis omdat ik me niet begrepen voelde en de aanranding niet had kunnen bespreken. Het was in mijn eigen huis gebeurt, daardoor wilde ik niet langer thuis zijn. Aangerand door de bijles leraar, in mijn eigen kamer.. Ik schoot dan uit mijn lichaam en in mijn hoofd, om maar niet te voelen.Het was niet handig om in mijn lijf aanwezig te zijn, en ik zwoor het daardoor af om te voelen.
Er was één manier om de prikkels en het vele voelen uit te schakelen en dat was het voelen van de honger. Hierdoor had ik de controle terug en voelde ik alleen mezelf. Dan wist ik dat dit van mij was, en hoefde ik niet in te spelen op de ander. Alleen als ik honger had kon ik dan echt voor mezelf kiezen, want tsja.. eten is toch een levensbehoefte? Dan werd ook ik eindelijk gehoord, was de intentie. Ik heb het vaak ontkent, en bij sommige mensen doe ik dat nog steeds. Eigenlijk was dit alles.. een grote schreeuw van zorg voor mij. Wie zorgt er voor mij? Wanneer mag ik achteruit leunen? Ik word er nog steeds verdrietig van als ik eraan denk hoe onzeker en eenzaam ik was in mijn eetstoornis. Het was een dubbele agenda, een tweede gezicht, een vriendin geworden die me hielp de controle over mijn leven terug te krijgen.
Ik ben in therapie gegaan bij een ontzettend goede Psychologe. Toen ik uiteindelijk vel over been was stuurde ik mezelf nog vaker de Yoga mat op, ik schreef papieren vol met gevoelens en emoties. De yoga mat leerde me te vertragen en te voelen wat er in mij om ging. Het bracht me in het water van mijn gevoelens in plaats van het vuur van actie, en het doen. Vol emoties was ik, en er waren tijden dat ik niet naar de les durfde omdat ik bang was dat iemand mijn tranen zou zien. Ik voelde zoveel, te veel om te kunnen handelen.. en er was de leegte die ik voelde, die ik heel eng vond en geen plek kon geven.
Ook nu kan ik zo naar anderen kijken waarvan ik het idee heb dat ze worstelen met gevoelens of met eten. Ik zou je willen zeggen ´ik snap jou, ik stuur je al mijn liefde´. Wees lief voor jezelf, op ieder vlak. Geef jezelf niet de lasten van het leven, maar leef jouw leven. Voeding is een teken van liefde voor jezelf, als je het jezelf ontneemt dan mis je zoveel geluk. Ik was zelf constant bezig met het voldoen aan strikte regels. Vooral omdat ik anders dezelfde onmacht zou voelen die ik ooit voelde toen ik niet goed voor mezelf op kwam. De eetstoornis leerde mij dat ik mijn eigen regels mag naleven, dat het leven gaat om verbinding maken. Verbinding maken met anderen terwijl je verbinding behoudt met jezelf. Ik leerde te luisteren naar mijn gedachten, zonder ze daadwerkelijk te worden. Alsof ik ze afweeg, is dit wie ik wil zijn?
Er waren tijden van restrictie, maar ook tijden waarin ik leerde dat er zoveel meer is dan materie. We leren op jonge leeftijd dat we al die dingen buiten ons nodig hebben om gelukkig te zijn, we werken op school naar iets toe en als we het dan behalen.. wat dan? Iets in mij, wat ik ooit de eetstoornis noemde, vertelde mij dat er ook andere manieren waren. Praat ik daarmee alles goed? Nee.. maar ik leerde hierdoor wel zoveel meer dan ik ooit in de Kliniek had kunnen leren. Dat het niet gaat om het juiste eetpatroon, maar dat het gaat om vertrouwen. Dat mijn leven ingedeeld mag worden zoals ik het wil.
Ik moest leren kwetsbaar te zijn, te durven zijn. Zonder daarvoor schaamte te voelen, om wat er ooit was gebeurt. Die diepe pijn is niet te helen door te rationaliseren, die pijn is alleen te voelen. En als de pijn en het verdriet er mogen zijn kan dat de scheurtjes helen. Ik ben een opleiding gaan doen, een prachtige opleiding waar zoveel in gang werd gezet dat het me duizelde. En alle mooie reizen die ik alleen maakte, gaven me geen eenzaamheid maar juist het tegenovergestelde. De persoon die ik miste vond ik daar weer, het was mezelf. Het is alsof ik gestuurd werd op het moment dat ik zelf los liet. En dat vertrouwen, heeft mij van de eetstoornis weg gedreven. Toen ik terug kwam uit Nepal ging het roer om, ik vertrouwde het leven weer. Maar vooral, ik vertrouwde mezelf weer. Ik kies ervoor mezelf te laten zien, vanaf nu, in z'n geheel.
